Turnkring op verplaatsing

Opgave - VWO 2015 vraag 3

Turnkring “De dubbele schroef” turnt op verplaatsing. Alle leden van de turnkring
worden willekeurig over twee bussen verdeeld. Alle passagierszitjes zijn hierdoor bezet.
De kans dat de vrienden Leon en Lander in dezelfde bus zitten is gelijk aan $1/2$.

(a) Bewijs dat het aantal leden van de turnkring een kwadraat is.
(b) Bewijs dat het aantal passagierszitjes in elke bus een driehoeksgetal is.

Oplossing

We noemen het aantal zitplaatsen in de 2 bussen $a$ en $b$. Het aantal leden noemen we $n$. Aangezien alle passagierszitjes bezet zijn weten we dat $n = a+b$

(a) De kans dat Leon en Lander in dezelfde bus zitten, is gelijk aan de kans dat leon en Lander allebei in de 1e bus zitten plus de kans dat Leon en Lander in de 2e bus zitten. De kans dat ze allebei in de 1e bus zitten is de kans dat Leon uit alle leden een plaats heeft in de eerste bus ($\frac{a}{n}$) maal de kans dat Lander uit alle leden behalve Leon een plaats heeft in de eerste bus ($\frac{a-1}{n-1}$). Door analoog voor de 2e bus te redeneren komen we uit dat $\frac{a\cdot(a-1)}{n\cdot(n-1)} + \frac{b\cdot(b-1)}{n\cdot(n-1)} = 1/2.$
dus $a^2 - a + b^2 - b = \frac{n^2 - n}{2}$
$ a^2 - a + b^2 - b = \frac{a^2 + b^2 + 2ab - a -b}{2}$
$\frac{a^2 + b^2 -a - b}{2} = ab$
$n = a+b = a^2 + b^2 - 2ab = (a-b)^2$

(b) Stel WLOG dat $a≥b$. We nemen een natuurlijke $k$ zodat $k^2 = n$. Dan weten we dat $k = a-b$. Dan geldt dat $a+b = k^2$ en $a-b=k$. Dit stelsen oplossen naar $a,b$ vertelt dat $a = \frac{k^2+k}{2} = \frac{k\cdot(k+1)}{2}$ en $b=\frac{k^2-k}{2}=\frac{k\cdot(k-1)}{2}$, waaruit volgt dat a en b driehoeksgetallen zijn.